Jugendstil-banden toegankelijk gemaakt op de beeldbank
De boekbandencollectie van de Groningse Universiteitsbibliotheek staat bekend als de “i-collectie”, genoemd naar de alfabetletter die ze speciaal kreeg om niet op te gaan in het grote geheel van de boekerij. Al deze boeken dateren uit de periode 1892-1940 en werden geproduceerd door Nederlandse uitgevers. Banden waar de kunstenaar niet bekend van is, staan per uitgever bijeen. De collectie bevat banden ontworpen door meer dan 400 kunstenaars (ikun) en er zijn van evenveel uitgevers (iuit) boeken te vinden.
Rond 1890 ontstaat wat we nu boekkunst noemen: een nieuwe stroming voortgekomen uit Art Nouveau, Jugendstil en Nieuwe Kunst, stromingen in de kunst van die dagen. Ze bracht beeldende kunstenaars en sierkunstenaars er toe zich intensief bezig te houden met het ontwerpen van boekbanden, het illustreren en versieren van boeken. Zo werd het boek ook kunstvoorwerp. Vanaf het laatste decennium van de negentiende eeuw werden de industriële boekbanden met meer aandacht en zorg gemaakt. Na 1903 komt er ook in de typografische verzorging van het boek verandering. De naam van Sjoerd Hendrik de Roos is hier in Nederland onlosmakelijk mee verbonden. Begin jaren twintig, als de stijlvormen Dada, de Stijl en de Amsterdamse School ontstaan, treden er weer nieuwe veranderingen op. Wijdeveld, Van Doesburg en later Zwart en Schuitema hebben op het uiterlijk van het boek weer een heel andere visie. Bij hen speelt de functionele typografie een belangrijke rol evenals het gebruik van foto’s. Opvallend is dat veel architecten zich indertijd met boekbanden in deze periode hebben beziggehouden. Met de Duitse bezetting in 1940 komt er een eind aan de artistieke vrijheid en stopt deze boekverzameling.
Vijftig jaar boeiende boekbandontwerpen van honderden kunstenaars en van vele Nederlandse uitgeverijen worden hier bewaard en nu voor het eerst getoond. Invloeden vanuit het buitenland en eigen land over deze periode zijn in deze collectie te herkennen. Veel topstukken van de boekkunst zijn in de Universiteitsbibliotheek aanwezig, maar het merendeel van de titels zijn “gewone”, met zorg vervaardigde boeken.