In het gebouw van het University College Groningen is een leeszaal/bibliotheek ingericht met een collectie handboeken, naslagwerken en tijdschriften toegesneden op het programma van deze nieuwe RUG-faculteit.

Werkgroepleden:

Gert-Jan Bokdam, Gretha Landman (vz.), Dorien van Rheenen, Hilda Schram, Jitka Vavra (CMB)

Georganiseerde sessies in 2014

In 2014 zijn er, door de extra werkzaamheden en ingrijpende organisatieveranderingen, slechts vijf kennissessies geweest:

1. Beheer van onderzoeksgegevens, 21 januari 2014
2. Optimalisering logistiek (IBL-)boeken, 25 februari 2014
3. Projectmatig werken, 26 maart 2014
4. Keep IT safe++, 20 mei 2014
5. Rondleiding Linnaeusborg, 28 oktober 2014<\li>

Voor 2015 staan de volgende onderwerpen op het programma:

• Google met Guus (27 januari gerealiseerd)
• MOOCs (16 februari gerealiseerd)
• EUR repositories (5 juni gerealiseerd)
• Scrummen door Marcel Zeeuw (30 juni gerealiseerd)
• Presentatie SWI’ers
• Delpher
• Open Journal Systems
• Datamanagement
• Open Access
• De nieuwe bibliotheekorganisatie

• de grote lustrumtentoonstelling For Infinity, die van april tot juli in de Der Aa-kerk werd gehouden,
• en de wat kleinere expositie Uit de schaduw – 400 jaar kunst aan de RUG, die van begin april tot het einde van het jaar in het UM-pand was te zien.

For Infinity bood een breed overzicht van 400 jaar onderwijs en onderzoek aan de RUG. De samenwerking met ScienceLinx van de faculteit FWN zorgde voor een mix van wetenschapsgeschiedenis en wetenschapsvoorlichting. De combinatie van deze beide benaderingen oogstte veel lof bij bezoekers en bij collega’s in den lande.

Uit de schaduw toonde een fraaie selectie van de grote hoeveelheid kunst die gedurende het bestaan van de RUG de universitaire gebouwen is binnen gekomen. De aandacht ging daarbij uit naar relatief onbekende werken, verbonden met het academische leven. Op prachtige wijze kwam tot uiting hoe rijk aan kunst de RUG inmiddels is.

Beide tentoonstellingen leverden het Universiteitsmuseum, dat gedurende de lustrumperiode aan een breed spectrum van kleinere activiteiten deelnam, een reeks aan complimenten èn een bezoekersrecord op. Ruim 25.000 mensen werden in 2014 verwelkomd.

OJS is ontwikkeld door het Public Knowledge Project met als primaire doelstelling de toegang tot wetenschappelijke kennis te verbeteren. De software is open source en met dit programma kunnen alle redactionele activiteiten van een tijdschrift worden ondersteund. In OJS is het mogelijk om op een eenvoudige manier databestanden toe te voegen aan artikelen, inclusief bijbehorende metadata.

Er zijn twee manieren om OJS te gebruiken. De eerste manier is door een nieuw digitaal tijdschrift op te zetten, de tweede door een bestaand tijdschrift te digitaliseren. In 2014 is het systeem ook op beide manieren gebruikt. Er zijn twee geheel nieuwe tijdschriften toegevoegd, Timing & Time Perception: Reviews en International Journal of Personality Psychology. Daarnaast is de content van Mens en Maatschappij van 1925 t/m 1996 gedigitaliseerd en in OJS gezet.

Voor 2015 staan alweer een aantal nieuwe projecten op stapel. Zo zal Groniek worden gedigitaliseerd. Het Journal of Deafblind Studies is een geheel nieuw tijdschrift dat we hopen te lanceren in het voorjaar van 2015.

Tot slot hebben we in 2014 ook het uiterlijk onder handen genomen. We hebben OJS laten restylen door een vormgever (Sander van der Kolk). Deze versie staat nu klaar in de testomgeving en zal binnenkort worden toegepast in de productieomgeving.

• ICT-magazine Pictogram, ook geheel beschikbaar via OJS

• op de jaarlijkse KEI-informatiemarkt (augustus, Vismarkt)
• in januari en augustus bij de Welcoming Ceremony en de International Students’ Fair (in het Academiegebouw en op het Broerplein)
• tweemaal bij een welkomstbijeenkomst voor nieuwe RUG-medewerkers en hun partners
• en incidenteel bij andere gelegenheden.

Smith

Het legaat Smith, in 1805 verworven uit de bibliotheek van Edzard Pompejus Smith. Indertijd is besloten de collectie tusen de al aanwezige boeken in de UB te plaatsen. Als zodanig was de collectie niet afzonderlijk herkenbaar. Via decentrale onderwerpsontsluiting kan de collectie in een set worden gevonden. Daarnaast zijn titelbeschrijvingen van de boeken ge-upgraded.

• De collectie Smith

Programmata

Een aantal jaren geleden zijn de academische aankondigingen beschikbaar gesteld in onze beeldbank. Deze officiële berichten, ‘programmata’, verschenen in plano in een beperkte oplage. Een koppeling met de Catalogus ontbrak, waardoor de collectie minder goed toegankelijk is.
In 2014 zijn de inaugurale redevoeringen afgerond en is een begin gemaakt met de progammata funebria.

• Programmata

Archieven

In 2014 zijn een aantal archieven ontsloten en voorzien van een collectiebeschrijving.

• Het archief Brugmans bestaat hoofdzakelijk uit collegedictaten en teksten van lezingen van prof. dr. Henri Johan Frans Willem Brugmans, hoogleraar Zielkunde en haar toepassingen, pedagogiek en psychotechniek.
• Het archief Bladergroen bevat manuscripten van artikelen, teksten van colleges en lezingen. Correspondentie uit de jaren vijftig, enkele stukken betreffende clienten en persoonlijke aantekeningen van Wilhelmina J. Bladergroen, kinderpsycholoog en orthopedagoog.
• Joannes Cannegieter, in 1770 hoogleraar in de rechten te Groningen, behelst documenten over o.a. dictaten in manuscript en een lijvige gedrukte verhandeling DOMITII ULPIANI FRAGMENTA, rechtsgeleerde adviezen en correspondentie. Ook stukken betreffende het Fraterhuis te Groningen.

• Ook in 2014: twee geschenken van de Vereniging van Vrienden van de UB

Koops – grotendeels verwerkt in 2014

Veelal 20^e en 21^e eeuwse banden, voornamelijk kunstboeken geschonken door oud-bibliothecaris W.R.H. Koops. De bruikleenovereenkomst was al eerder afgesloten; de boeken zijn in 2014 binnengekomen.
De kunstcollectie wordt sowieso opgenomen (n.a.v. een vroegere afspraak met Alex Klugkist). De overige collecties worden ontdubbeld.

Gerritsen – begonnen met verwerking in 2015

Anglistiek, bibliografie, woordenboeken algemeen. Naar schatting gaat het om ca. 700 banden; ca. 150 meter waarvan ca. 10 meter oude drukken. De oude drukken worden onder 1 signatuur weggezet. De nieuwere drukken zullen op de gebruikelijke magazijnsignaturen worden geplaatst.
Deze bruikleenovereenkomst werd al in 2013 afgesloten; de boeken zijn in 2014 binnengekomen.

Hof van Drenthe – moet nog verwerkt

Eind 2013 / begin 2014 is de collectie van het Hof van Drenthe binnengekomen. De collectie uit de periode 1569-1850 beslaat ongeveer 40 meter plank en geeft als geheel een goed beeld van de manier waarop in de negentiende eeuw over het recht werd gedacht. De collectie biedt een mooie aanvulling op de al bestaande collectie Pro Excolendo Iure Patrio.

Rond 1890 ontstaat wat we nu boekkunst noemen: een nieuwe stroming voortgekomen uit Art Nouveau, Jugendstil en Nieuwe Kunst, stromingen in de kunst van die dagen. Ze bracht beeldende kunstenaars en sierkunstenaars er toe zich intensief bezig te houden met het ontwerpen van boekbanden, het illustreren en versieren van boeken. Zo werd het boek ook kunstvoorwerp. Vanaf het laatste decennium van de negentiende eeuw werden de industriële boekbanden met meer aandacht en zorg gemaakt. Na 1903 komt er ook in de typografische verzorging van het boek verandering. De naam van Sjoerd Hendrik de Roos is hier in Nederland onlosmakelijk mee verbonden. Begin jaren twintig, als de stijlvormen Dada, de Stijl en de Amsterdamse School ontstaan, treden er weer nieuwe veranderingen op. Wijdeveld, Van Doesburg en later Zwart en Schuitema hebben op het uiterlijk van het boek weer een heel andere visie. Bij hen speelt de functionele typografie een belangrijke rol evenals het gebruik van foto’s. Opvallend is dat veel architecten zich indertijd met boekbanden in deze periode hebben beziggehouden. Met de Duitse bezetting in 1940 komt er een eind aan de artistieke vrijheid en stopt deze boekverzameling.

Vijftig jaar boeiende boekbandontwerpen van honderden kunstenaars en van vele Nederlandse uitgeverijen worden hier bewaard en nu voor het eerst getoond. Invloeden vanuit het buitenland en eigen land over deze periode zijn in deze collectie te herkennen. Veel topstukken van de boekkunst zijn in de Universiteitsbibliotheek aanwezig, maar het merendeel van de titels zijn “gewone”, met zorg vervaardigde boeken.

• Bekijk de boekbandencollectie

Bezoekersaantallen

Al jaren stijgt het bezoekersaantal van de UB gestaag. Dat is natuurlijk niet alleen maar positief; in elke tentamenperiode klagen studenten over de drukte.

• Studenten willen geen zitzakken maar studieplekken (Universiteitskrant, 8 januari 2014)

  Over de learning grid; veel studenten dachten dat de hele UB er na de renovatie zou zou gaan uitzien…

• Sterker nog: ‘De nieuwe studieruimte is te modern’! (Dagblad van het Noorden, 8 januari 2014)
• Ook UK-cartoonist Kees Willemen wond zich er over op.
• En het Dagblad van het Noorden schreef over die rare apenrotsen (18 februari 2014)
• Al snel werden aanpassingen gedaan aan de inrichting van de learning grid: eerst verdwenen de verfoeide apenrotsen (Universiteitskrant, 19 februari 2014)
• Dan was er het punt van de HBO-studenten.

  HBO-ers een plaag in de UB (HanzeMag, 18 februari 2014)

  RUG-studenten klagen over HBO-ers (Universiteitskrant, 19 februari 2014)

• Later dat jaar werd actie ondernomen:

  UB telt studenten (Dagblad van het Noorden, 1 november 2014)

  Drukke bieb gaat hbo’ers weren (De Volkskrant, 11 december 2014)

Renovatie

In 2014 werd een begin gemaakt met de grootscheepse renovatie van het UB-gebouw.

• Architect Rob Hendriks vertelt in de UK over de plannen (10 januari 2014)
• AG Architecten presenteerde een Masterplan